xin trân trọng giới thiệu:
Bàng sỹ Nguyên
Vợ chồng đi chợ xuân
Núi rừng xa mờ
xanh với xanh
Đường non như
lưng rồng uốn khúc
Vợ ngồi lưng
ngựa vợ đi trước
Chồng nắm đuôi
ngựa chân theo nhanh
Vợ chồng xuống
núi đi chợ xuân
Sương sớm còn
che như lấp lối
Vó ngựa cuốn
nhanh chồng ríu chân
Vợ thương dìm
cương dừng ngựa lại
Một dãy rừng
mai mờ ướt sương
Đường xuân đưa
vợ chồng xuống nùi
Váy vợ phồng
căng đầy gió đồng
Đuổi theo vó
ngựa mỏi chân chồng
Vào chợ đổi
hàng mua vải muối
Mắt đưa nhìn
quanh thấy rượu nồng
Chồng ghé vào
hàng say mấy chén
Vợ bán mua xong
dắt ngựa đến
Thấy chồng dím
mắt cười nắng xuân
Ngả nón tu lờ
đưa chồng gối
Xòe quạt bên
chồng vợ phe phẩy
Chen chân trong
chợ người đi lại
Rực rỡ đường
thêu, vòng bạc rung
Gió mát nằm lâu
chưa hết say
Nâng chồng lên
ngựa hàng chất đầy
Vợ đi thong thả
theo sau ngựa
Về núi tay
cương chồng lỏng tay …
Trong sự thẩm
định cái đẹp, cái hay của phong cảnh, hoa trái, văn chương … mỗi người đều có
một sở thích riêng, không ai giống ai tuyệt đối. Có người chỉ thấy đẹp ở những
cây đã được tạo dáng, uốn vặn hình các
loại chim, loài thú. Lại có phái chỉ thích dáng cây ra sao cứ để vậy. Có những
chàng trai ưa phụ nữ uốn các kiểu tóc kỳ dị lông nhím, đuôi công … Có chàng
thích tóc con gái dài tự nhiên, bông xỏa…
Tôi thuộc loại
thứ hai, vì thế từ lâu đã rất nặng lòng với bài thơ Vợ chồng đi chợ xuân của nhà thơ Bàng Sĩ Nguyên, bởi lời lẽ chất phác, giản dị và mộc mạc đúng tính cách
của cảnh và người vùng cao Tây Bắc.
Nhà thơ Bàng Sĩ
Nguyên, họ và tên là Bàng Khởi Phụng, sinh năm 1925 ở Bình Lục, Hà Nam trong
một gia đình trí thức. Ông đã từng đi bộ đội thời kháng chiến chống Pháp làm
báo trong quân đội. Năm 1954 hòa bình lập lại ông học tiếp đại học, ra trường
làm ở báo Văn Nghệ, nhà xuất bản Văn học, đã in 7 tập thơ, 1 trường ca, 5 tập
truyện và 1 vở kịch.
Tây Bắc núi
nhiều, trập trùng, giăng mắc. Dưới chân núi là chổ sinh sống của người Thái,
lưng chừng núi là người Dao, cao, cheo leo, hiểm trở nhất là người Mèo (Mông).
Chợ vùng cao thường họp ở đồng bằng. Bởi vậy để trao đổi hàng hóa, giao lưu
tình cảm … bà con các dân tộc thường đến chợ.
Đây là bài thơ
tả cảnh vợ chồng người Mèo xuống núi đi chợ xuân
Một dãy rừng mai mờ ướt sương
Đường xuân đưa vợ chồng xuống núi
Tả cảnh chỗ ở
của người Mèo, tác giả chỉ dùng hai câu
Núi rừng xa mờ xanh với xanh
Đường non như lưng rồng uốn khúc
Chưa ai thấy,
chưa ai biết rồng là con vật như thế nào
nhưng nhìn con đường từ rên cao đổ xuống như lưng rồng uốn khúc cũng cảm thấy
lạ lẫm, hoang sơ và thú vị.
Tiếp đến là những
câu thơ nói lên sự bình đẳng giới giữa Nam và Nữ, giữa người vợ và người
chồng, tự nhiên, hồn hậu lạ thường. Ngồi trên lưng ngựa để đi chợ xuân không
phải là người con trai, không phải là người chồng mà là Vợ ngồi lưng ngựa, vợ đi trước. Còn người chồng thì Chồng nắm đuôi ngưa, chân theo nhanh
Sương ở đâu cũng
vậy, xốp nhẹ, nhưng ở vùng cao sương dày đặc đến nổi
Sương sớm còn che như lấp lối
Vó ngựa cuốn nhanh chồng ríu chân
Vợ thương dìm cương dừng ngựa lại
Xuống núi, đi
chợ xuân là một nét văn hóa bản địa của người Mèo. Ở đây ta chỉ mới thấy hưởng
cảnh xuân lúc này của người vợ
Váy vợ phồng căng đầy gió đồng
Đưổi theo vó ngựa mỏi chân chồng
Người chồng
hưởng xuân theo cách khác
Mắt đưa nhìn quanh thấy rượu nồng
Chồng ghé vào hàng say mấy chén
Ở trên, ta được
chứng kiến cảnh người vợ ngồi trên lưng ngựa, đi trước, người chồng nắm đuôi
ngựa, chạy lẽo đẽo theo sau, không trách móc, không tranh giành. Ở phần sau,
khi người vợ mua bán xong xuôi
Vợ bán mua xong dắt ngựa đến
Thấy chồng dím mắt cười nắng xuân
Ai cười với nắng
xuân đây? Hình như cả hai! Chồng say, vừa ngủ, vừa như cười, vợ thấy trong lòng
vui quá vì chồng say rất đẹp, thấy người đi chợ đông vui, đường thêu rực rỡ,
vàng bạc rung kêu, kê nón để chồng gối, xòe quạt mát để chồng ngủ. Những câu
thơ hay như cho ta cùng uống chén rượu xuân vậy. Đúng là Câu thơ
hay, bài thơ hay làm cho người đọc không còn thấy câu chữ, chỉ còn cảm thấy
tình người.
Và bài thơ kết
cũng thật đậm đà bản chất vùng cao
Gió mát nằm lâu chưa hết say
Nâng chồng lên ngựa hàng chất đầy
Vợ đi thong thả theo sau ngựa
Về núi tay cương chồng lỏng tay …
Tay cầm cương mà say quá không nắm được, ngựa thì đi nước
kiệu còn vợ thì bước thong thả. Tất cả hiện lên vẻ tự tin, khoan thai và yên ổn
đến kỳ lạ.
 | |
| Nhà thơ Họa sĩ BSN tại nhà riêng |
 |
| và ở Tây Ninh |
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét